کاتاپلکسی کاهش ناگهانی و مختصر اختیار عضلانی ارادی است که در اثر احساسات شدیدی مانند خنده ایجاد می شود. این بیماری معمولاً با نارکولپسی در ارتباط است که یک اختلال خواب تصور می شود و بین 135000 تا 200،000 نفر در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار دهد.

کاتاپلکسی در ساعات بیداری اتفاق می افتد و در طی یک حمله خفیف ممکن است سختی در عضله دیده شود مانند افتادگی پلک ها یا یک دوره شدیدتر ممکن است شامل فروپاشی کامل بدن باشد. اگرچه این بیماری وضعیت متفاوتی است اما گاهی اوقات به عنوان اختلال تشنج به درستی تشخیص داده نمی شود و درمانی برای کاتاپلکسی وجود ندارد اما می توان آن را با داروها و اصلاح عوامل محرک بالقوه کنترل کرد.

 

 

حقایقی سریع درباره کاتاپلکسی

در طی یک مرحله از کاتاپلکسی فرد بیدار به طور موقت فلج می شود.
با خستگی و احساسات شدید بدتر می شود و به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر می گذارد.
می تواند پس از قطع ناگهانی داروی ضد افسردگی رخ دهد.
اکسیبات سدیم توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان کاتاپلکسی تأیید می شود.

کاتاپلکسی چیست؟

کاتاپلکسی از دست دادن ناگهانی کنترل عضله است که طبق گزارشات یک منبع معتبر به طور معمول در دو طرف بدن ناشی از احساسات شدید و اغلب دلپذیر اتفاق می افتد و خنده معمول ترین عامل محرک است اما سایر عوامل محرک ممکن است شادی، هیجان، دلخوری، تعجب، ترس یا یک رویداد استرس زا باشد.

غالباً با نارکولپسی در ارتباط است اما می تواند در سایر اختلالات نادر مانند بیماری نیمن پیک نوع C، سندرم پرادر ویلی و بیماری ویلسون رخ دهد. گاهی اوقات در سایر موارد پزشکی از جمله سکته، مولتیپل اسکلروزیس، آسیب به سر و انسفالیت نیز دیده می شود. مدت زمان حمله کاتاپلکسی کوتاه است به طور کلی از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد  که معمولاً کمتر از 2 دقیقه و به دنبال آن بازگشت سریع عملکرد طبیعی عضله است.

علل

فرضیه جدا شدن از خواب REM نشان می دهد که کاتاپلکسی فلج عضلانی است که به طور معمول در هنگام خواب REM رخ می دهد و در ساعات بیداری وارد می شود. علت اصلی دقیقاً ناشناخته است اما تصور می شود که از بین رفتن سلولهای عصبی که هیپوکرتین تولید می کنند (همچنین به عنوان اورکسین نیز شناخته می شود) یک عامل مهم در ایجاد آن است. هیپوکرتین یک انتقال دهنده عصبی است که در ارتقا بیداری در چرخه خواب و بیداری نقش دارد.

مشخص شده است که افراد مبتلا دارای آنتی ژن لکوسیت انسانی مشخص، تغییرات در گیرنده های سلول T یا پاسخ سیستم ایمنی ناکارآمد به برخی از آنتی ژن ها هستند. تصور می شود که نارکولپسی ممکن است یک اختلال خود ایمنی باشد اما تحقیقات بیشتری لازم است.

یک مطالعه منتشر شده در مجله تحقیقات بالینی در سال 2010 نشان داد که از دست دادن هیپوکرتین ناشی از یک واکنش خود ایمنی است که هدف آن اتو آنتی ژن های همولوگ 2 (trib 2) استکه این پاسخ خود ایمنی باعث تشکیل آنتی بادی های trib 2 می شود که سلولهای عصبی مغز را که هیپوکرتین تولید می کنند هدف قرار داده و از بین می برد.

 

 

علائم

علائم همراه با نارکولپسی اغلب از کودکی و بزرگسالی از سنین 7 تا 25 سالگی شروع می شود اما در هر زمان ممکن است شروع شود. حملات می تواند بسیار متفاوت باشد ممکن است خفیف و به سختی قابل مشاهده یا شدید همراه با فروپاشی کامل بدن باشند.

علائم شامل موارد زیر باشد:

• کشیدن صورت، سوسو زدن یا لبخند زدن
• حرکات غیر معمول زبان
• لرزش فک
• انداختن سر یا فک
• لرزش یا کمانش زانو
• افتادگی پلک
• مشکل گفتاری

ممکن است فردی سقوط کند و نتواند حرکت کند که این قسمت معمولاً چند دقیقه یا کمتر طول می کشد و سپس بدون مداخله می گذرد. با این حال مهم است که اطمینان حاصل کنید که فرد در صورت سقوط به خود آسیب نرساند. فردی که دچار کاتاپلکسی است هوشیار مانده قادر به نفس کشیدن است و می تواند چشم های خود را حرکت دهد.

تشخیص

آزمایشات می توانند به کمک نارسکوپسی به کمک کاتاپلکسی کمک کنند اما همچنین تشخیص به شرح وقایع و شرح حال بیمار است. غالباً فردی از خواب آلودگی بیش از حد در طول روز (EDS) با احساس خواب آلودگی مداوم در ساعات بیداری به پزشک شکایت می کند که EDS معمولاً اولین علامت ناركولپسی است که با این حال اگر کاتاپلکسی با EDS اتفاق بیفتد احتمال ابتلا به نارکولپسی وجود دارد.

افرادی که EDS یا علائم کاتاپلکسی دارند باید به ارائه دهنده خدمات پزشکی خود مراجعه کنند. مطالعه خواب (polysomnogram) به احتمال زیاد توصیه می شود و به دنبال آن یک آزمون تأخیر خواب چندگانه (MSLT) انجام می شود ، یک سری پنج چرته که قرار است در طول یک روز انجام شود. انجام MSLT روز بعد از انجام پولی سونوگرافی، پزشکان را قادر می سازد دریابند که آیا خواب به دست آمده در شب قبل تاثیری در چرت زدن در روز دارد یا نه.

 

 

درمان و پیشگیری

هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و درمان آن مدیریت علائم با رعایت بهداشت بهداشت خواب و استفاده از دارو در صورت لزوم است و علاوه بر این باید اقدامات ایمنی در نظر گرفته شود تا از آسیب جدی که می تواند در اثر سقوط ایجاد شود  جلوگیری شود.

بهداشت خواب

اقدامات بهداشت خواب خوب شامل موارد زیر است:

• حفظ یک برنامه خواب ثابت از جمله بیدار شدن و خوابیدن هر روز در یک ساعت حتی آخر هفته یا تعطیلات
• تلاش برای حداقل 7 تا 8 ساعت خواب  یا مقداری که به طور معمول احساس سرحال بودن می کند
• اتاق خواب را ساکت و آرام کنید و آن را در دمای راحت و خنک نگه دارید
• محدود کردن قرار گرفتن در معرض نور عصرها
• ورزش منظم و حفظ رژیم غذایی سالم
• اجتناب از یک وعده غذایی بزرگ قبل از خواب و انتخاب یک میان وعده سبک و سالم در صورت لزوم
• اجتناب از مصرف کافئین در اواخر بعدازظهر یا عصر
• پرهیز از الکل
• برنامه ریزی یک یا چند چرت کوتاه در طول روز

دارو

اکسیبات سدیم در دوزهای بین 6 تا 9 گرم شبانه دارویی است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان تأیید شده است و اکسی بات سدیم هم در کاهش میزان تعداد حملات موثر است. عوارض جانبی احتمالی سرگیجه، سردرد و حالت تهوع است که این دارو به دلیل خطر افسردگی تنفسی و سایر اثرات مهارکننده CNS نباید همراه با الکل یا هر سیستم مقابله ای دیگر در سیستم عصبی مرکزی (CNS) استفاده شود.

سایر داروهایی که ممکن است به کنترل علائم کمک کنند داروهای ضد افسردگی هستند که این موارد شامل ونلافاکسین،  ضد افسردگی مهارکننده جذب مجدد سروتونین-نورآدرنالین (SNRI) و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند کلومیپرامین، ایمی پرامین و دزیپرامین است و همچنین ترک ناگهانی ونلافاکسین می تواند به طور بالقوه باعث بازگشت شود.

 

برای جلوگیری از آسیب ناشی از کاتاپلکسی:

• در صورت سقوط ناگهانی فرد آسیب می تواند رخ دهد پس خطرات احتمالی مانند شیشه، لبه های تیز و ارتفاع را ارزیابی کرده و از آنها آگاه باشید.
• تکنیک های آرام سازی و مدیریت استرس را تمرین کنید.
• از کم خوابی بپرهیزید.
• از موقعیت هایی که احتمالاً احساسات شدیدی را برانگیخته اند اجتناب کنید یا با نشستن یا همراه داشتن در همان نزدیکی خود را زودتر آماده کنید.
•  رانندگی را کنار بگذارید.
• از دیگران و دوستان قابل توجه کمک بگیرید و آنها را در مورد جدی بودن اختلال آموزش دهید.

کاتاپلکسی یک از دست دادن ناگهانی و ناگهانی کنترل عضلات است که با یک محرک شدید احساسی مانند خندیدن یا هیجان ایجاد می شود. کاتاپلکسی تقریباً همیشه با نارکولپسی همراه است.

درمانی وجود ندارد اما آموزش، روشهای بهداشت خواب و داروهای تجویز شده می توانند به افراد مبتلا به این بیماری از کیفیت زندگی بهتر کمک کنند.

 

منبع : www.medicalnewstoday.com