
- شیرین انصاری
- 1400-01-26
بررسی اجمالی
پولیپ روده بزرگ، توده کوچکی از سلول ها است که بر روی پوشش روده بزرگ ایجاد می شود که بیشتر آن ها بی خطر هستند اما با گذشت زمان برخی می توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند که اغلب در مراحل بعدی کشنده است.
دو دسته اصلی پولیپ غیر نئوپلاستیک و نئوپلاستیک وجود دارد: 1- پولیپ های غیر نئوپلاستیک شامل پولیپ های پلاستیک، پولیپ های التهابی و پولیپ های هامارتوماتوز هستند که این نوع پولیپ ها به طور معمول سرطانی نمی شوند. 2- پولیپ های نئوپلاستیک شامل آدنوم و انواع دندانه دار هستند که به طور کلی هرچه پولیپ بزرگتر باشد خطر سرطان خصوصاً در پولیپ های نئوپلاستیک بیشتر خواهد بود.
هر کسی می تواند به این بیماری مبتلا شود که اگر 50 ساله یا بیشتر باشید اضافه وزن داشته یا سیگاری باشید یا سابقه شخصی یا خانوادگی پولیپ روده بزرگ یا سرطان روده بزرگ داشته باشید در معرض خطر بیشتری هستید.
انجام آزمایش های غربالگری منظم مانند کولونوسکوپی مهم است زیرا پولیپ های روده بزرگ که در مراحل اولیه یافت می شوند معمولاً می توانند با خیال راحت و کامل برداشته شوند که بهترین پیشگیری از سرطان روده بزرگ، غربالگری منظم پولیپ است.
علائم
اغلب علائمی ندارند تا زمانی که پزشک در معاینه روده شما آن را پیدا نکند ممکن است ندانید که پولیپ دارید.
اما برخی از افراد مبتلا علائم زیر را دارند:
خونریزی از رکتوم: این می تواند نشانه این بیماری یا سرطان یا سایر بیماری ها مانند بواسیر یا پارگی جزئی در مقعد باشد.
تغییر در رنگ مدفوع: خون می تواند به صورت رگه های قرمز در مدفوع ظاهر شود یا باعث شود که مدفوع سیاه به نظر برسد. تغییر رنگ نیز ممکن است به دلیل غذاها ، داروها و مکمل ها ایجاد شود.
تغییر در عادات روده: یبوست یا اسهال که بیش از یک هفته طول بکشد ممکن است وجود این بیماری را نشان دهد. اما تعدادی از شرایط دیگر نیز می تواند باعث تغییر در عادات روده شود.
درد یک پولیپ بزرگ روده بزرگ می تواند تا حدی روده شما را مسدود کند و منجر به درد شکم کرپپی شود.
نارسایی کمبود آهن: خونریزی ناشی از پولیپ می تواند به تدریج و بدون وجود خون قابل مشاهده در مدفوع رخ دهد. خونریزی مزمن آهن مورد نیاز بدن برای تولید ماده ای را که باعث می شود سلول های قرمز خون بتوانند اکسیژن را به بدن شما برسانند (هموگلوبین) می رباید و نتیجه آن کم خونی یا فقر آهن است که می تواند احساس خستگی و تنگی نفس در شما ایجاد کند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- درد شکم
- خون در مدفوع شما
- تغییری در عادات روده ای شما که بیش از یک هفته طول می کشد.
در صورت وجود موارد زیر باید مرتباً از نظر پولیپ مورد بررسی قرار بگیرید.
- شما 50 ساله یا بیشتر هستید.
- شما دارای عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ هستید.
علل
سلولهای سالم به شکلی منظم رشد و تقسیم می شوند که جهش در ژن های خاص می تواند باعث تقسیم سلول ها شود و حتی در صورت عدم نیاز به سلول های جدید در روده بزرگ و راست روده این رشد غیر منظم می تواند باعث تشکیل پولیپ شود که پولیپ ها می توانند در هر نقطه از روده بزرگ شما ایجاد شوند.
دو دسته اصلی پولیپ وجود دارد: غیر نئوپلاستیک و نئوپلاستیک. پولیپ های غیر نئوپلاستیک شامل پولیپ های پلاستیک ، پولیپ های التهابی و پولیپ های هامارتوماتوز هستندکه معمولاً سرطانی نمی شوند. پولیپ های نئوپلاستیک شامل آدنوم و انواع دندانه دار هستند که بیشتر پولیپ های روده بزرگ آدنوم هستند. پولیپ های دندانه دار بسته به اندازه و محل قرارگیری آنها در روده بزرگ ممکن است سرطانی شوند و به طور کلی هرچه پولیپ بزرگتر باشد خطر سرطان خصوصاً در پولیپ های نئوپلاستیک بیشتر خواهد بود.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است در تشکیل پولیپ روده بزرگ یا سرطان نقش داشته باشند عبارتند از:
- بیشتر افراد مبتلا به پولیپ روده بزرگ 50 ساله یا بیشتر هستند.
- کولیت اولسراتیو و بیماری کرون دارند.
- اگر پدر یا مادر، خواهر یا برادر یا فرزندی مبتلا داشته باشید به احتمال زیاد به این نوع پولیپ یا سرطان مبتلا خواهید شد.
- استعمال دخانیات و الکل
- چاقی و عدم ورزش
- دیابت نوع 2 که به خوبی کنترل نشده است.
اختلالات پولیپ ارثی
اگر یکی از این جهش های ژنتیکی را داشته باشید در معرض خطر بسیار بیشتری از ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارید که غربالگری و تشخیص به موقع می تواند به پیشرفت و گسترش این سرطان ها کمک کند.
اختلالات ارثی که باعث ابتلا به این بیماری می شوند عبارتند از:
سندرم لینچ: سرطان روده بزرگ غیرپلیپوزیس ارثی نیز نامیده می شود که افراد مبتلا به سندرم لینچ، پولیپ نسبتاً کمی دارند اما این پولیپ ها می توانند به سرعت بدخیم شوند و این سندرم رایج ترین شکل سرطان روده بزرگ ارثی است و با تومورهای پستان، معده، روده کوچک، مجاری ادرار و تخمدان نیز در ارتباط است.
پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی: یک اختلال نادر که باعث ایجاد صدها یا حتی هزاران پولیپ در پوشش روده بزرگ روده بزرگ شما در طی سالهای نوجوانی می شود پس اگر پولیپ ها درمان نشوند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تقریباً 100 درصد است و معمولاً قبل از 40 سالگی آزمایش ژنتیک می تواند به شما در تعیین خطر ابتلا کمک کند.
سندرم گاردنر: باعث ایجاد پولیپ در کل روده بزرگ و روده کوچک شما می شود و همچنین ممکن است در سایر قسمت های بدن از جمله پوست، استخوان ها و شکم به تومورهای غیر سرطانی مبتلا شوید.
سندرم پوتز جگرز: وضعیتی که معمولاً با ایجاد کک و مک در سراسر بدن از جمله لب ها، لثه ها و پاها آغاز می شود و سپس پولیپ های غیر سرطانی در سراسر روده ایجاد می شوند که این پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند پس بنابراین افراد مبتلا به این بیماری احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند.
سندرم پولیپوز دندانه دار: وضعیتی که منجر به پولیپ آدنوماتوز دندانه دار متعدد در قسمت فوقانی روده بزرگ می شود که این پولیپ ها ممکن است بدخیم شوند.
عوارض
برخی از پولیپ های روده بزرگ ممکن است سرطانی شوند که هر چه زودتر باید پولیپ ها برداشته شوند تا احتمال بدخیمی آنها کمتر شود.
جلوگیری
با انجام غربالگری منظم می توانید خطر ابتلا به پولیپ روده بزرگ و سرطان روده بزرگ را تا حد زیادی کاهش دهید.
برخی از شیوه های زندگی نیز می توانند به موارد زیر کمک کنند:
- عادت های سالم را قبول کنید: مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل در رژیم غذایی خود بگنجانید و مصرف چربی را کاهش دهید. مصرف الکل را محدود کرده و دخانیات را ترک کنید همچنین از نظر جسمی تحرک داشته و وزن بدن را سالم حفظ کنید.
- کلسیم و ویتامین D مصرف کنید: مطالعات نشان داده است که افزایش مصرف کلسیم در جلوگیری از عود آدنوم روده بزرگ کمک می کند اما مشخص نیست که آیا کلسیم فواید محافظتی در برابر سرطان روده بزرگ دارد یا خیر و همچنین مطالعات دیگر نشان داده اند که ویتامین D ممکن است در برابر سرطان روده بزرگ اثر محافظتی داشته باشد.
- سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی پولیپ روده بزرگ دارید مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید.
منبع : www.mayoclinic.org