دیس لیپیدمی چیست؟

دیس لیپیدمی، سطح غیرطبیعی کلسترول و سایر چربی ها است که به آن چربی‌پریشی نیز گفته می شود. چربی ها برای زندگی مهم هستند و از اجزای مهم سلولهای زنده هستند اما با این حال سطح بالای آن می تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا بیماری قلبی را افزایش دهد.

سطح مطلوب کلسترول خون برای بیشتر بزرگسالان بالای 20 سال درپایین ذکر شده است که با این حال بسته به خطر ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی ممکن است متفاوت باشد.

متداول ترین عبارتند از:

• کلسترول تام: زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر
• کلسترول HDL: در مردان بالای 40 میلی گرم در دسی لیتر و در زنان بالای 50 میلی گرم در دسی لیتر
• کلسترول LDL: زیر 100 میلی گرم در دسی لیتر و زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر برای افراد دیابتی یا بیماری قلبی.
• تری گلیسیرید: زیر 150 میلی گرم در دسی لیتر

رایج ترین انواع دیس لیپیدمی:

• سطح بالایی از کلسترول با چگالی کم (LDL یا “بد”)
• سطح پایین کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL یا “خوب”)
• مقادیر بالای تری گلیسیرید

وقتی سطح کلسترول LDL زیاد باشد رسوبات چربی می توانند در رگ ها یا رگ های خونی که خون را از قلب به بدن منتقل می کنند جمع شوند و با گذشت زمان عروق را باریک می کنند و باعث ایجاد تصلب شرایین می شوند که این می تواند باعث بیماری قلبی، حمله قلبی، بیماری شریان محیطی (کاهش جریان خون در اندام ها معمولاً پاها) یا سکته شود.

مقادیر کم HDL و میزان بالای تری گلیسیرید نیز می تواند تجمع چربی در عروق را افزایش دهد که با این حال سطح بالای کلسترول HDL با کمک به از بین بردن تجمع LDL از عروق از قلب محافظت می کند.

 

 

دلایل افزایش کلسترول چیست؟

دلایل زیادی وجود دارد که افراد ممکن است کلسترول بالا داشته باشند که برخی از دلایل عمده آن اضافه وزن یا چاقی، دیابت، کم کاری تیروئید (سطح پایین هورمون تیروئید)، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، سندرم متابولیک، سندرم کوشینگ، ژنتیک یا خانواده و برخی داروها است.

برای کنترل کلسترول یا درمان کلسترول بالا چه کاری می توانم انجام دهم؟

بیماران مبتلا به کلسترول بالا می توانند از چند طریق آن را درمان کنند که برخی از مهمترین راههایی که می توانید کلسترول خود را کنترل کنید شامل موارد زیر است:

تغییر سبک زندگی: کلسترول بالا اغلب با تغییر سبک زندگی می تواند بهتر شود که با این حال همیشه لازم است که در صورت نیاز به دارو با پزشک خود مشورت کنید.

ثابت شده است که تغییرات سبک زندگی زیر برای افرادی که کلسترول بالا دارند مفید است:

ورزش کنید: ورزش منظم مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، دویدن یا سایر اشکال ورزش به شما کمک می کند تا کلسترول خود را در حد توصیه شده نگه دارید.
تغذیه و غذا: داشتن یک رژیم متعادل بسیار مهم است که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد بهترین رژیم برای شما صحبت کنید.
کاهش وزن: کاهش اندک وزن نیز به شما کمک خواهد کرد.
سیگار کشیدن را متوقف کنید: اگر سیگاری هستید ترک یکی از مهمترین کارهایی است که می توانید برای کنترل کلسترول و جلوگیری از بیماریهای قلبی انجام دهید.
دارو: چندین دارو وجود دارد که می توانند به شما کمک کنند کلسترول خود را کنترل کنید.

 

 

چگونه اختلالات هورمونی باعث چربی خون می شود؟

شایعترین اختلال چربی مقادیر بالای چربی خون است و گرچه بسیاری از دلایل احتمالی آن مربوط به سیستم غدد درون ریز نیست اما چربی خون همچنین می تواند به بیماری هورمونی مانند دیابت، کم کاری تیروئید (سطح پایین هورمون تیروئید)، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، سندرم متابولیک و سندرم کوشینگ مربوط باشد. چاقی مرکزی (چربی اضافی دور کمر) یا مقاومت به انسولین (شرایطی که بدن از انسولین به درستی استفاده نمی کند) یا هر دو که هر یک از عوامل خطر ابتلا به چربی خون هستند اغلب در افراد مبتلا به این اختلالات غدد درون ریز مشاهده می شود.

دیابت

دیابت بیماری است که در آن سطح گلوکز (قند) خون بالاتر از حد طبیعی است وبا گذشت زمان مقدار زیاد گلوکز در خون می تواند منجر به افزایش رسوبات پلاک در داخل دیواره رگ های خونی شود. از آنجا که افراد دیابتی در معرض خطر بالای بیماری های قلبی عروقی هستند نزدیک نگه داشتن سطح قند خون برای جلوگیری از این عارضه و سایر عوارض جدی مهم است. تنظیم فشار خون و سطح چربی به ویژه برای کنترل خطر بیماری های قلبی عروقی بسیار مهم است و معمول ترین الگوی لیپید در دیابت شامل سطوح بالای تری گلیسیرید، سطح HDL پایین و ذرات کوچک و متراکم LDL است که به راحتی به دیواره شریان می چسبند که این الگوی چربی با چاقی مرکزی و مقاومت به انسولین در ارتباط است.

کم کاری تیروئید

هورمون تیروئید متابولیسم (نحوه سوخت و ساز بدن) را تنظیم می کند و تقریباً روی همه اعضای بدن تأثیر می گذارد و همچنین در تنظیم چربی ها نقش دارد که کم کاری تیروئید (تولید کم هورمون تیروئید) می تواند باعث کند شدن بسیاری از عملکردهای بدن شود.

تشخیص به موقع کم کاری تیروئید از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا افراد مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده دارای سطح چربی غیرطبیعی هستند که می تواند منجر به بیماری های قلبی عروقی شود. سطح این LDL در خون این بیماران زیاد است و در برخی از آنها میزان تری گلیسیرید زیاد است اما کم کاری تیروئید با داروهای هورمون تیروئید درمان می شود و درمان معمولاً منجر به بهبود چشمگیر چربی خون می شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS)

این بیماری از گروهی از علائم و تغییرات سطح هورمون تشکیل شده است و زنان مبتلا به این بیماری اغلب کیست های کوچک بدون درد زیادی در تخمدان ها دارند و علائم شامل قاعدگی نامنظم یا غیاب، ناباروری، مشکلات وزن، آکنه، موهای زائد صورت و بدن و کم پشتی موهای سر است و اکثر زنان مبتلا به PCOS مقاومت به انسولین دارند و بسیاری از آنها دارای اضافه وزن هستند.

دیس لیپیدمی در زنان مبتلا به PCOS شایع است و آنها اغلب سطح کلسترول LDL را افزایش می دهند و زنان دارای اضافه وزن با PCOS همچنین ممکن است سطح کلسترول HDL پایین و تری گلیسیرید زیادی داشته باشند. این اختلالات چربی زنان مبتلا به PCOS را در معرض خطر بیشتری برای بیماری های قلبی عروقی در اواخر زندگی قرار می دهد با اینکه PCOS قابل درمان نیست اما با داروها و تغییر در رژیم غذایی و ورزش قابل کنترل است.

 

 

سندرم متابولیک

اصطلاح سندرم متابولیک به گروهی از عوامل خطر متابولیک گفته می شود که در زیر شرح داده شده است. افرادی که سندرم متابولیک دارند در معرض خطر ابتلا به بیماری های جدی مانند بیماری های قلبی – عروقی و دیابت قرار دارند. علت دقیق سندرم متابولیک ناشناخته است اما عوامل ژنتیکی، چربی بیش از حد بدن (به خصوص دور کمر) و کمبود ورزش در بروز آن نقش دارند.

سندرم متابولیک اغلب به عنوان وجود سه عامل خطر یا بیشتر تعریف می شود:

• دور کمر بالا رفته
• کاهش کلسترول HDL
• افزایش تری گلیسیرید
• فشار خون بالا
• گلوکز خون بالا

هدف اصلی درمان کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت است که این شامل ترک سیگار و کاهش کلسترول LDL، فشار خون و گلوکز به میزان توصیه شده است و تغییر سبک زندگی همچنین به کاهش وزن، رژیم غذایی سالم با چربی و کلسترول کمتر و افزایش فعالیت بدنی کمک می کند (حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​در بیشتر روزهای هفته).

سندرم کوشینگ

بسیاری از افراد مبتلا به سندرم کوشینگ درون زا (ناشی از دارو نیست) به دلیل قرار گرفتن در معرض طولانی مدت در سطح بالای کورتیزول دچار چربی خون هستند که یکی از دلایل این اختلال چربی این است که کورتیزول در جایی که چربی ذخیره می شود تأثیر می گذارد و وقتی سطح کورتیزول بالا بماند چربی در اطراف کمر جمع می شود.

 

منبع : www.hormone.org